ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!!

Κάλαντα Χριστουγέννων

42ος Διεθνής Διαγωνισμός Έκθεσης των ΕΛΤΑ 2013

Η Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση (Universal Post Union -U.P.U.- Π.Τ.Ε.), ιδρυτικό μέλος της οποίας είναι η χώρα μας, είναι ένας διεθνής οργανισμός που συγκαταλέγεται στις ειδικές οργανώσεις του Ο.Η.Ε. και έχει καθιερώσει με το Συνέδριο του Τόκυο το 1969, Διεθνή Διαγωνισμό επιστολικών εκθέσεων για νέους και νέες. 

Ο διαγωνισμός έχει σκοπό να αναπτύξει την ικανότητα των νέων να συντάσσουν επιστολικές εκθέσεις, να καλλιεργήσουν την οξύνοιά τους και να συμβάλουν στη σύσφιξη των Διεθνών σχέσεων φιλίας που είναι μία από τις βασικές αποστολές της Π.Τ.Ε. 

Το θέμα του διαγωνισμού που επιλέχθηκε για το έτος 2013 είναι: 

«Γράψτε μία επιστολή στην οποία θα εξηγείτε γιατί το νερό είναι πολύτιμο». 

Απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου, έως 15 ετών. Η προθεσμία για να στείλετε την έκθεσή σας είναι η Παρασκευή, 15 Φεβρουαρίου 2013.
Περισσότερα στο έγγραφο: elta_2013.

Δείτε ένα ενδιαφέρον ιστολόγιο με θέμα "Το νερό πηγή ζωής".

Διαφημίζοντας την Καστοριά

Ταξιδεύοντας στα Βυζαντινά Χρόνια

Πάτησε πάνω στην εικόνα και θα μεταφερθείς στον Μικρό Αναγνώστη, ο οποίος σε οδηγεί σε δραστηριότητες σχετικά με το Βυζάντιο! Καλή διασκέδαση!

Η βυζαντινή Εποποιία. Επικοί αγώνες και επέκταση

Η Βυζαντινή εποποιϊα. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας

View more presentations or Upload your own.

Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς & τους Βουλγάρους

Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους

View more presentations or Upload your own.

Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄ και η αυγή της Νέας Εποχής

Mιχάηλ Γ΄ή αυγή της Νέας Εποχής

View more presentations or Upload your own.

Τι ωραία φρουτοσαλάτα!!!

Πολύχρωμα και δροσιστικά τα φρούτα κυριαρχούν στην διατροφή προσφέροντάς μας μια ιδανική και υγιεινή διατροφική επιλογή. Στο πλαίσιο ενός σωστού διαιτολογίου που ακολουθεί τις αρχές της Μεσογειακής διατροφής, τα φρούτα πρέπει να εντάσσονται καθημερινά στη διατροφή μας. Τα φρούτα προσφέρουν άφθονες φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία που βοηθούν στην καλή λειτουργία του γαστρεντερικού μας συστήματος. Το γεγονός ότι αποτελούνται κατά 80-90% από νερό μπορεί να συμβάλλει εν μέρη στην καθημερινή ενυδάτωση του οργανισμού. Η ευεργετική τους δράση έχει πλέον εδραιωθεί και από επιστημονικές μελέτες, οι οποίες επιβεβαιώνουν την ύπαρξη φλαβονοειδών, ουσιών φυτικής προέλευσης που περιέχουν φλαβόνη σε διάφορους συνδυασμούς (ανθοξανθίνες, απιγενίνες, φλαβόνες, κερκιτίνες. κτλ) και έχουν διαφορετικές βιολογικές δράσεις. Οι ουσίες αυτές έχουν αντιοξειδωτική δράση και εντοπίζονται κυρίως στα φρούτα και στα λαχανικά.

Το μήλο: Tο ισχυρό αντιοξειδωτικό!  Καθημερινά προκύπτουν νέα στοιχεία σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες του μήλου. Aπό τις 7.000 ποικιλίες μήλων που υπάρχουν στον κόσμο, καλό είναι να προτιμούμε εκείνα που ευδοκιμούν τη συγκεκριμένη εποχή που τα αγοράζουμε στο νομό όπου ζούμε ή στον πλησιέστερο νομό. Όλα τα είδη είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, αν και πιστεύεται ότι τα κόκκινα μήλα είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Συστήνεται, επίσης, να προτιμούμε μήλα χωρίς χτυπήματα και κοψίματα, ώστε να είμαστε βέβαιοι πως δεν έχουν εισχωρήσει φυτοφάρμακα στον καρπό.
Διατροφική αξία : Πλούσιο σε βιταμίνη C, βιοτίνη, κάλιο και φυτικές ίνες.
Ένα μέτριο μήλο (160 γρ.) δίνει 80 θερμίδες.
Σε τι ωφελεί : Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Αποκαθιστά τη χαμένη ενέργεια και μειώνει την πνευματική και σωματική κούραση. Επιπλέον, τονώνει τον οργανισμό και τον αποτοξινώνει. Πιστεύεται ότι έχει ευεργετική επίδραση στην αρτηριακή πίεση, γι' αυτό και συστήνεται ως ενδεδειγμένο τρόφιμο σε ειδικές δίαιτες για υπερτασικούς. Θεωρείται μία από τις καλύτερες διατροφικές επιλογές για την πρόληψη της νόσου Aλτσχάιμερ, γιατί προφυλάσσει από τις κυτταρικές βλάβες που εξασθενίζουν τη μνήμη με την πάροδο του χρόνου. H φλούδα των μήλων είναι πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες και φυτικές ίνες. Oι τελευταίες συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, στη μείωση της χοληστερίνης και στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας.

Το σταφύλι: Iδανικό για την αποτοξίνωσή μας
Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα θρεπτικό φρούτο που προσφέρεται σε ποικιλία χρωμάτων και γεύσεων. Παρόλο που πολλοί θεωρούν ότι τα κόκκινα σταφύλια είναι πιο ευεργετικά για την υγεία μας, στην πραγματικότητα όλα τα είδη σταφυλιού προσφέρουν παρόμοια οφέλη. Ίσως η άποψη αυτή ξεκινάει από το γεγονός ότι το κόκκινο κρασί έχει περισσότερες ευεργετικές ιδιότητες έναντι του λευκού, κάτι που ισχύει λόγω του ότι πολλά από τα θρεπτικά συστατικά του σταφυλιού περιέχονται στη φλούδα και στο κουκούτσι του, στοιχεία που συμπεριλαμβάνονται στη ζύμωση μόνο του κόκκινου κρασιού. Tο σταφύλι και τα προϊόντα που προκύπτουν από την επεξεργασία του (κρασί, σταφίδα, χυμός σταφυλιού) είναι πλούσια σε συστατικά μεγάλης θρεπτικής αξίας και ύψιστης σημασίας για τη διατροφή μας. Σε αυτό βασίζεται, άλλωστε, η σταφυλοθεραπεία, η διατροφή δηλαδή αποκλειστικά και μόνο με σταφύλι (για κάποιες ημέρες), με σκοπό κυρίως την αποτοξίνωση, το αδυνάτισμα ή ακόμα και τη θεραπεία κάποιων παθήσεων.
Διατροφική αξία : Πλούσιο σε βιταμίνη A, B, C και κάλιο.
Tα 100 γρ. σταφύλια παρέχουν 60 θερμίδες.
Σε τι ωφελεί : Αποτελεί ίσως τη βασικότερη τροφή αποτοξίνωσης του οργανισμού. Αυξάνει τη διούρηση, άρα βοηθά στην αποβολή τοξινών, και καταπολεμά την κατακράτηση υγρών. Tο έλαιο από το κουκούτσι του σταφυλιού είναι πλούσιο σε λιπαρά οξέα, τα οποία συντελούν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, αφού έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τη χοληστερίνη. Επιπλέον, έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που εμποδίζουν τη δημιουργία και τη δράση των ελευθέρων ριζών, βοηθώντας έτσι στη διατήρηση της νεότητας. Τέλος, θεωρείται φάρμακο κατά της δυσπεψίας, της δυσκοιλιότητας και των αιμορροΐδων.

Το αχλάδι: Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Ε, τα αχλάδια έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και είναι για την προστασία των εν λόγω οργανισμό το οξυγόνο από τα κύτταρα που σχετίζονται με τις ζημίες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες.
Η παρουσία των ινών σε αχλάδια δυσκοιλιότητα συμβάλλει στην πρόληψη, αλλά και διασφαλίζει την κανονικότητα των εντέρου κυκλοφορία. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αχλαδιών που βοηθούν στην προστασία έναντι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καρκίνο του μαστού.
Η τακτική κατανάλωση αχλαδιών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας η κύρια αιτία της απώλειας όρασης σε ηλικιωμένους.
Έχει διαπιστωθεί ότι τα αχλάδια, βοηθούν στη μείωση αρτηριακής πίεσης και επίσης μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες ενός εγκεφαλικού. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε πηκτίνη καθιστά τα αχλάδια χρήσιμα στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Το αχλάδι έχει διαπιστωθεί ότι είναι καλό για την υγεία του παχέος εντέρου. Ο χυμός αχλαδιού, πλούσιο σε φρουκτόζη και γλυκόζη, χρησιμεύει ως μια πολύ γρήγορη πηγή ενέργειας. Οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες των αχλαδιών χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η παρουσία του βορίου στα αχλάδια, βοηθά το σώμα να διατηρήσει το ασβέστιο και κατά συνέπεια μειώνει τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης.

Τα κεράσια: Τα κεράσια είναι πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες ενώ ταυτόχρονα είναι φτωχά σε θερμίδες. Ένα κεράσι αποδίδει 4 θερμίδες, ενώ μια μερίδα κερασιών (100 γραμμάρια) αποδίδει 33 θερμίδες. Τα κεράσια θα πρέπει να καταναλώνονται από τους μαθητές και ιδιαίτερα κατά την εξεταστική περίοδο αφού μειώνουν αισθητά την πνευματική κόπωση. Το έντονο χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα των κερασιών οφείλεται σε μια ομάδα χημικών ουσιών, των ανθοκυανινών. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ανθοκυανίνες συμβάλλουν στη εξουδετέρωση καρκινογόνων ουσιών. Μια άλλη δράση των ανθοκυανινών είναι ότι αυξάνουν κατά 50% την παραγωγή της ινσουλίνης από το πάγκρεας, δηλαδή να βοηθούν στην πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη. Τα κεράσια βοηθούν στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας αφού περιέχουν μεγάλες ποσότητες οργανικών οξέων και φυτικών ινών. Επίσης, η διουρητική τους δράση τα καθιστά σύμμαχους της καλής λειτουργίας του οροποιητικού συστήματος. Τα κεράσια είναι πλούσια σε κάποιες φυτοχημικές ουσίες, οι οποίες ονομάζονται φυτοστερόλες και βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης. Άλλα  οφέλη των κερασιών στην υγεία μας είναι η  πρόληψη της δημιουργίας πλάκας των δοντιών άρα και της τερηδόνας.  Εν κατακλείδι, τα αγαπημένα μας κεράσια εκτός τη γευστική ικανοποίηση που μας δίνουν, μας εφοδιάζουν χρήσιμα θρεπτικά συστατικά για τη θωράκιση της υγείας και επιπρόσθετα είναι πολύ καλή επιλογή για άτομα που κάνουν δίαιτα αφού έχουν μικρή θερμιδική απόδοση ενώ ταυτόχρονα δημιουργούν το αίσθημα  του κορεσμού.

        Το ροδάκινο: Χάρη στο σύμπλεγμα βιταμινών, κυρίως C και Ε, που περιέχει προστατεύει από γαστρεντερικές διαταραχές, βοηθάει στην πρόληψη πολλών μορφών καρκίνου, βοηθάει στην αντίσταση του οργανισμού στις ασθένειες, ενισχύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ είναι καλό διουρητικό και υπακτικό. Το ροδάκινο αποτελεί καλή πηγή διαλυτών φυτικών ινών, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση της LDL-χοληστερόλης, γι αυτό συστήνεται η συχνή του κατανάλωση, ενώ λόγω του ογκώδους των διαφόρων λαχανικών και της χαμηλής ενέργειας την οποία παρέχουν καταναλώνονται από όσους επιδιώκουν να αδυνατίσουν. Επομένως, είναι ιδανικό για όσους προσέχουν τη διατροφή καθώς προσφέρει λίγες θερμίδες και μεγάλη ποσότητα βιταμινών. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το ροδάκινο είναι ένα από τα πλουσιότερα σε νερό, φρούτα, καθώς αποτελείται κατά 89% από νερό. Επομένως ενυδατώνει το σώμα, την επιδερμίδα, έχει αντιγηραντικές ιδιότητες και είναι πολύτιμο για την υγεία και την ομορφιά του δέρματος. Eκτός όμως από τα πολύτιμα συστατικά που προσφέρει στον οργανισμό, χρησιμοποιείται και ως καλλυντικό. Επίσης χάρη στην περιεκτικότητα του σε ιχνοστοιχεία, μέταλλα και βιταμίνες, το ροδάκινο είναι κατάλληλο για όσους έχουν άγχος, υπερένταση και νιώθουν κόπωση. Δρα ως ηρεμιστικό και αγχολυτικό. Αντιλαμβανόμαστε επομένως ότι η φύση δια μέσου των τροφίμων της, ιδιαίτερα με τα φρούτα, δεν μας προσφέρει μόνο τα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για την επιβίωσή μας. Μας δίνει απλόχερα πολύτιμες δραστικές ουσίες που μας θωρακίζουν και μας προστατεύουν από νοσήματα φθοράς, αυξάνοντας έτσι το προσδόκιμο επιβίωσης. 

Ακτινίδιο
        Το ακτινίδιο είναι ένα φρούτο πλούσιο σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C, και κάλιο, ενώ αποτελεί καλή πηγή ασβεστίου, φωσφόρου, μαγνησίου, χαλκού, βιταμίνης Α, βιταμίνης Β3, βιταμίνης Β6 και φυλλικού οξέος. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές για την αντιμετώπιση κατά της δυσκοιλιότητας, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνης C, ενώ ταυτόχρονα βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου στο σώμα. Τέλος η μεγάλη ποσότητα καλίου που περιέχει ρίχνει την ενδοφθάλμια πίεση, στην οποία οφείλεται το γλαύκωμα, μία πάθηση που οδηγεί σε σταδιακή απώλεια της όρασης. Έτσι, συμπεραίνουμε ότι η κατανάλωση του σε καθημερινή βάση, μπορεί να αποδειχθεί μακροπρόθεσμα πολύ ωφέλιμη όσον αφορά και την όραση.   

 Πορτοκάλι
       Το πορτοκάλι είναι τονωτικό και έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β3, Β6), βιταμίνη C και βιταμίνη Ε. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο χυμός του πρέπει να καταναλώνεται αμέσως, γιατί όταν εκτεθεί στο φώς καταστρέφεται ένα μεγάλο μέρος των βιταμινών του. Η κατανάλωση ενός πορτοκαλιού ημερησίως μειώνει κατά 50% τον κίνδυνο για πολλές μορφές καρκίνου (στόματος, λάρυγγα, οισοφάγου, στομάχου) και κατά 20% για εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι ευεργετικές δράσεις του πορτοκαλιού εκτός των παραπάνω επεκτείνονται και στην πρόληψη του διαβήτη, του καταρράκτη, της αρθρίτιδας, αλλά και της παχυσαρκίας.
 
Ρόδι
        Το ρόδι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Α, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, σίδηρο, κάλιο, φυτικές ίνες ενώ παράλληλα είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Πρόκειται για ένα φρούτο άμεσα συνδεδεμένο με την Πρωτοχρονιά, το οποίο συμβολίζει τη καλοτυχία, σημαντική όμως είναι και η προσφορά του στην υγεία. Ο χυμός του περιέχει ισχυρότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από το σταφύλι και το τσάι. Από έρευνες φέρεται να προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα, μειώνοντας τα επίπεδα της χοληστερίνης και των λιπιδίων, καθώς επίσης ρυθμίζει το σάκχαρο στους διαβητικούς, βοηθάει στην επαναφορά της ορμονικής ισορροπίας σε γυναίκες με εμμηνόπαυση και μειώνει την υψηλή πίεση του αίματος. Καλό θα ήταν λοιπόν, να μην το «σπάμε» μόνο, αλλά και να το καταναλώνουμε.

Πόσοι φίλοι χωρούν στη ζωή μας;

Όψεις

 Πόσοι φίλοι χωρούν στη ζωή μας; 

Tου Robin Dundar* / International Herald Tribune

Από τότε που άρχισαν να λειτουργούν τα ταχυδρομεία, τίποτα δεν έχει επηρεάσει τόσο ανατρεπτικά τον τρόπο που σχετιζόμαστε μεταξύ μας όσο το Facebook. Η επανάσταση αυτή όμως δεν έχει ακριβώς τον χαρακτήρα που ισχυρίζονται ορισμένοι. Τα σάιτ αυτά μπορεί να μας έχουν επιτρέψει να συσσωρεύσουμε εκατοντάδες «φίλους», αλλά δεν έχουν ακόμα επινοήσει έναν τρόπο να ξεπεράσουν τα εμπόδια που θέτει η ίδια η φύση των σχέσεων. Ο κύκλος των πραγματικών φίλων μας παραμένει πεισματικά μικρός, περιορισμένος όχι μόνο από την τεχνολογία αλλά από την ανθρώπινη φύση. Εκείνο που καταφέρνει το Facebook, ωστόσο, είναι να μας προσφέρει έναν τρόπο να διατηρήσουμε αυτόν τον κύκλο μέσα σ’ έναν κατακερματισμένο, δυναμικό κόσμο. Η κοινωνική δικτύωση και άλλα ψηφιακά μέσα έχουν υποσχεθεί να μας ανοίξουν υπέροχες νέες προοπτικές, όλες με πρόσβαση από την άνεση του σπιτιού μας. Θα ξεπερνούσαν τους περιορισμούς της «πρόσωπο με πρόσωπο» επικοινωνίας που μας κλείνουν στους μικρούς ατομικούς μας κόσμους – τους λίγους ανθρώπους που συναντάμε στην καθημερινή μας ζωή. Η κρίσιμη συνιστώσα στην κοινωνική δικτύωση είναι η αφαίρεση του χρόνου ως εμποδίου. Στον πραγματικό κόσμο, σύμφωνα με έρευνα που έγινε από εμένα και άλλους, αφιερώνουμε κατά μέσο όρο 40% του κοινωνικού μας χρόνου κάθε εβδομάδα στους πέντε πιο σημαντικούς ανθρώπους που γνωρίζουμε, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν μόλις το 3% του κοινωνικού μας κύκλου. Εφόσον ο χρόνος που επενδύεται σε μια σχέση προσδιορίζει την ποιότητά της, το να έχουμε πάνω από πέντε στενούς φίλους είναι δύσκολο, όταν επικοινωνούμε πρόσωπο με πρόσωπο. Τα στιγμιαία μηνύματα και η κοινωνική δικτύωση υποτίθεται ότι λύνουν αυτό το πρόβλημα, επιτρέποντάς μας να μιλάμε με όσους ανθρώπους θέλουμε, και μάλιστα ταυτόχρονα. Σαν το φως του φάρου που αναβοσβήνει, τα μηνύματά μας εξακτινώνονται μέσα στη νύχτα προς κάθε πλοίο που τυχαίνει να περνάει μέσα στην εμβέλεια της διαδικτυακής σύνδεσης. Μπορούμε να εκπέμπουμε, κυριολεκτικά, προς όλο τον κόσμο. Εκείνοι που ανέπτυξαν το Facebook παραμέλησαν ένα κρίσιμο συστατικό του περίπλοκου ζητήματος της δημιουργίας σχέσεων: το μυαλό μας. 
Ο νους μας δεν είναι σχεδιασμένος να μας επιτρέπει να έχουμε πάνω από έναν πολύ περιορισμένο αριθμό ανθρώπων στον κοινωνικό μας κύκλο. Η συναισθηματική και διανοητική επένδυση που απαιτούν οι στενές σχέσεις είναι σημαντική και το διαθέσιμο κεφάλαιό μας γι’ αυτήν είναι περιορισμένο. Μέσα από την έρευνα διαπίστωσα πως οι περισσότεροι από μας μπορούμε να διατηρήσουμε μόνο περί τις 150 ουσιαστικές σχέσεις –διαδικτυακές ή όχι- αριθμός που βαφτίστηκε με το όνομά μου: Dunbar number. Ναι, μπορείς να «κάνεις φίλους» 500, 1.000 ή και 5.000 ανθρώπους μέσα από το Facebook, όλοι, όμως, πέρα από τους «βασικούς» 150, είναι απλώς θεατές της καθημερινής σου ζωής Επιπλέον, οι άνθρωποι που συμμετέχουν στους ηλεκτρονικούς κοινωνικούς κύκλους είναι, για τους περισσότερους από μας, οι ίδιοι που περιλαμβάνονται στους εκτός Διαδικτύου φίλους και γνωστούς μας. Στην πραγματικότητα, ο μέσος αριθμός φίλων στο Facebook είναι 120-130, λίγο λιγότεροι δηλαδή από τον «αριθμό Ντάνμπαρ», έτσι ώστε να αφήνουν χώρο για όσους, για λόγους ηλικίας ή άλλους, δεν έχουν αποκτήσει την ψηφιακή συνήθεια. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης δεν προσφέρουν σημαντικό έργο – τη βοήθεια να διατηρούμε επαφή με τους υπάρχοντες φίλους. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο ζούσαν σε μικρές αγροτικές κοινότητες όπου οι «150 φίλοι» για τους οποίους μιλάμε τώρα, γνώριζαν όλοι ο ένας τον άλλο. Η κοινωνική και οικονομική κινητικότητα που αναπτύχθηκε τον τελευταίο αιώνα έφθειρε αυτή την αλληλοσύνδεση. Καθώς κινούμαστε στη χώρα μας και έξω από αυτήν, συλλέγουμε μικρούς πυρήνες φίλων που δεν έχουν καμιά σχέση μεταξύ τους. Οι πρόγονοί μας ήξεραν τους ίδιους ανθρώπους σ’ όλη τους τη ζωή, ενώ εμείς μπορούμε να χάσουμε την επαφή και με τους πιο στενούς μας φίλους. Η συναισθηματική εγγύτητα φθίνει με γοργό ρυθμό όταν λείπει η προσωπική επικοινωνία. Το Facebook και άλλες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης μας επιτρέπουν να διατηρήσουμε φιλίες που αλλιώς θα έσβηναν. Και κάνουν επίσης κάτι άλλο εξίσου σημαντικό: μας επιτρέπουν να ξαναπλέξουμε το δίκτυό μας έτσι ώστε, αντί να έχουμε μικρά σύνολα ασύνδετων φίλων, να κτίσουμε, έστω και ψηφιακά, τις παλιές κοινότητες όπου όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους. 

 * Ο κ. Ρόμπιν Ντάνμπαρ είναι καθηγητής εξελικτικής ανθρωπολογίας και συγγραφέας του βιβλίου «Πόσους φίλους χρειάζεται ένας άνθρωπος;». 

Πηγή: Η Καθημερινή, 31-12-2010

Ο Μικρός Πρίγκηπας και η Αλεπού

Ο Μικρός πρίγκηπας (Ν. Κηπουργός-Κ.Καρτελιάς)

Ο Διγενής ψυχομαχεί- Ακριτικό τραγούδι

Ακριτικά τραγούδια ονομάζονται τα δημοτικά τραγούδια που αναφέρονται στα κατορθώματα των Ακριτών, των φρουρών των ανατολικών συνόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Τα ακριτικά τραγούδια είναι τα παλαιότερα ελληνικά δημοτικά τραγούδια που σώζονται και συγγενεύουν με το έμμετρο αφήγημα του 12ου αι., το γνωστό ως «Έπος του Διγενή Ακρίτα».

Η αναφορά των ακριτικών δημοτικών τραγουδιών ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια, την εποχή που δημιουργήθηκαν τα θέματα ειδικότερα στη περιοχή του Ευφράτη, του Ταύρου και του Αντίταυρου (8ο - 9ο αιώνα), για την ασφάλεια των οποίων άκμαζε ο θεσμός των Ακριτών, εξ ου και η ονομασία τους. Η σύνθεση αυτών ανάγεται μεταγενέστερα (11ο - 12ο αιώνα), στον Πόντο, την Καππαδοκία και γενικότερα στη Μικρά Ασία. Μαρτυρία για την ύπαρξη ηρωικής ποίησης στο Βυζάντιο θεωρείται η αναφορά του Αρέθα, αρχιεπισκόπου Καισαρείας (9ος-10ος αι.) στους Παφλαγόνες ραψωδούς που τραγουδούσαν από σπίτι σε σπίτι «ᾠδάς τινας πάθη περιεχούσας ἐνδόξων ἀνδρῶν».

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είναι ο γνωστότερος από τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών και πρωταγωνιστής ενός έμμετρου αφηγηματικού έργου του 11ου-12ου αι., το οποίο είναι γνωστό ως Διγενής Ακρίτης ή Έπος του Διγενή Ακρίτη. Σύμφωνα με τον μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και απέκτησε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του ήταν κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του εμίρης από την Συρία. Σε μία από τις διασκευές του έπους αναφέρεται ότι ήταν σύγχρονός του Αυτοκράτορα Βασίλειου, αλλά δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί με βεβαιότητα εάν πρόκειται για τον Βασίλειο Α΄ ή τον Βασίλειο Β΄, γνωστό ως Βασίλειο Βουλγαροκτόνο. Πρόσωπα και τόποι που αναφέρονται στο έπος μπορούν να ταυτιστούν με ιστορικά στοιχεία του 9ου και του 10ου αι., όπως οι πρόγονοι του εμίρη, πατέρα του Διγενή, που ενδέχεται να ταυτίζονται με προσωπικότητες του παυλικιανισμού, αλλά αυτά τα ιστορικά στοιχεία μέσα στο έπος δεν συνδέονται μεταξύ τους με αλληλουχία που να συμβαδίζει με τα ιστορικά γεγονότα, και επιπλέον το ιστορικό υπόβαθρο του 9-10ου αι. έχει εμπλουτιστεί με στοιχεία των επόμενων αιώνων (11ου και 12ου), επομένως δεν είναι εύκολο να εξαχθούν συγκεκριμένες πληροφορίες για το ιστορικό περιβάλλον στο οποίο τοποθετείται η ζωή και η δράση του Διγενή.

Παράλληλα με την ανακάλυψη των χειρογράφων του Διγενή, είχε αναπτυχθεί και το ενδιαφέρον για καταγραφή και μελέτη των δημοτικών τραγουδιών και οι μελετητές παρατήρησαν ομοιότητα μεταξύ του αφηγήματος του Διγενή και των λαϊκών τραγουδιών που αφηγούνταν κατορθώματα ηρώων, τα οποία απηχούσαν μνήμες του βυζαντινού παρελθόντος, όπως η αναφορά σε Σαρακηνούς. Αυτά τα τραγούδια τα κατέταξαν σε μια ιδιαίτερη ομάδα και τα ονομάσαν ακριτικά. Η ομοιότητα των τραγουδιών αυτών με το «έπος» προκάλεσε την απορία, εάν τα ακριτικά τραγούδια ήταν προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έπους και οι απόψεις των φιλολόγων για το θέμα ήταν διχασμένες. Σήμερα είναι αποδεκτό το γεγονός ότι ηρωική προφορική ποίηση στο Βυζάντιο υπήρχε, όμως φαίνεται από μια μαρτυρία του Αρέθα, επισκόπου Καισαρείας, ότι τον 10ο αι. στην Μικρά Ασία περιπλανώμενοι τραγουδιστές αφηγούνταν κατορθώματα ηρώων, αλλά και από ηρωικά άσματα που καταγράφηκαν αργότερα, όμως το υλικό τους ήταν παλαιότερο, όπως το γνωστό ως «Άσμα του Αρμούρη». Αν και δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι για την ακριβή μορφή αυτών των τραγουδιών, αφού τα δημοτικά τραγούδια που γνωρίζουμε σήμερα είναι μεταγενέστερες καταγραφές, η ανάλυση του Διγενή αποδεικνύει ότι υπάρχουν επιδράσεις από προφορικές ηρωικές αφηγήσεις και γι' αυτόν τον λόγο πιστεύεται σήμερα ότι ο ποιητής του «έπους» αξιοποίησε στην σύνθεση του έργου επικό υλικό από προφορικές πηγές αλλά και προφορικούς εκφραστικούς τρόπους και μοτίβα, παρόμοιους με αυτούς του δημοτικού τραγουδιού. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το γεγονός ότι και το κείμενο του «έπους», το οποίο αποδεδειγμένα είχε μεγάλη διάδοση, λειτούργησε και αυτό ως πηγή για την σύνθεση μεταγενέστερων δημοτικών τραγουδιών.

Τα κοινά στοιχεία που απαντώνται μεταξύ του έπους και των τραγουδιών είναι είτε στοιχεία πλοκής, όπως η σκηνή του θανάτου του Διγενή στην οποία ο ήρωας, λίγο πριν πεθάνει, θυμάται τα κατορθώματά του και τα αφηγείται στους συντρόφους του, είτε κοινά λεκτικά στοιχεία, τα οποία υπάρχουν κυρίως στην παραλλαγή Ε που είναι πλησιέστερη σε προφορική παράδοση.

Ο Διγενής πρωταγωνιστεί σε δύο ομάδες δημοτικών τραγουδιών: αυτά που έχουν θέμα την αρπαγή της νύφης και αυτά που έχουν θέμα τον θάνατό του. Τα τραγούδια της αρπαγής μπορούν να διακριθούν επίσης σε δύο μικρότερες ομάδες: αυτά στα οποία ο Διγενής κλέβει την μέλλουσα γυναίκα του και αυτά στα οποία η γυναίκα του Διγενή αρπάζεται από Σαρακηνούς ή απελάτες. Από την πρώτη ομάδα η γνωστότερη παραλλαγή είναι το κυπριακό τραγούδι Ο Διγενής και η κόρη του βασιλιά Λεβάντη. Σε αυτό το τραγούδι ο Διγενής μαθαίνει ότι ο βασιλιάς Λεβάντης παντρεύει την κόρη του με κάποιον Γιαννακό, τον οποίο εκείνος θεωρεί κατώτερό του και ανάξιο της νύφης. Στέλνει προξενιά στον βασιλιά, αλλά αυτός αρνείται και τότε ο Διγενής εμφανίζεται στο παλάτι παίζοντας μουσική με ένα μαγικό λαούτο. Η κοπέλα τον ερωτεύεται αλλά του αναθέτει πρώτα έναν άθλο για να αποδείξει την αξία του. Ο Διγενής εκπληρώνει τον άθλο και η κοπέλα τον ακολουθεί. Ο βασιλιάς στέλνει στρατό για να τους καταδιώξουν, αλλά ο Διγενής τους κατατροπώνει. Σε ένα άλλο δημοτικό τραγούδι αναφέρεται ότι τον Διγενή δεν τον προσκαλούσαν σε γάμους από φόβο μήπως κλέψει την νύφη. Στα τραγούδια της αρπαγής της γυναίκας του ήρωα, εκείνος συνήθως απουσιάζει, όταν πληροφορείται, συχνά από ένα πουλί, ότι του έκλεψαν την γυναίκα. Αυτά τα τραγούδια εμφανίζονται σε πολλές παραλλαγές και με άλλους ήρωες στην θέση του Διγενή, όπως το μικρό Βλαχόπουλο.

Τα τραγούδια του θανάτου, σε παραλλαγές που εμφανίζουν την στενότερη σχέση με το «έπος», ο ήρωας, λίγο πριν πεθάνει, συγκεντρώνει γύρω του τους συμπολεμιστές του και θυμάται τα κατορθώματά του. Σε κάποιες από αυτές ρωτά την γυναίκα του τι θα κάνει όταν αυτός πεθάνει. Επειδή δεν πιστεύει ότι θα μείνει πιστή, την σφίγγει με τα χέρια του και την πνίγει, για να μην παντρευτεί άλλον. Σε άλλα τραγούδια ο Διγενής δεν πεθαίνει από ασθένεια, όπως στο «έπος», αλλά μετά από μάχη με τον Χάρο στα μαρμαρένια αλώνια. Σε κάποιες παραλλαγές αυτών των τραγουδιών ο Χάρος νικά τον Διγενή σε «χωσιά» (ενέδρα). Στα περισσότερα από αυτά τα τραγούδια ο Διγενής εμφανίζεται όχι μόνο σαν ήρωας με υπεράνθρωπες δυνάμεις, αλλά και σαν ον με υπερφυσικές διαστάσεις: